
در طب ایرانی سابقه استفاده از گیاه لاواند براي درمان بيماريهاي مختلف وجود دارد. براي ارزيابي اثرات ضددرد و ضدالتهابي لاواند، عصاره هيدروالکلي، ترکيب پليفنولي و اسانس لاواند تهيه و از تستهاي ايجاد درد القا شده بوسيله فرمالين و اسيد استيک براي بررسي اثر ضددرد آنها در موش و از تست کاراژينان براي بررسي اثر ضدالتهابي آنها در رت استفاده شد. نتايج اين مطالعه استفاده سنتي از لاواند براي درمان بيماريهای دردناک و التهابي را تایيد کرده و مطالعات بيشتر براي تعيين اجزای شيميايي فعال را پيشنهاد می نمايد.
اوستئوآرتریت شایعترین بیماری مزمن مفصلی است که افراد میانسال و مسن را گرفتار میکند. در یک کارآزمایی بالینی تصادفی یکسو بیخبر روی 90 بیمار مبتلا به اوستئوآرتریت زانو، بیماران در 3 گروه آروماتراپی ماساژ با اسانس لاواند، دارونما (ماساژ با روغن بادام) و کنترل (بدون ماساژ) ابتدا، بلافاصله بعد از شروع مداخله، 1 هفته و 4 هفته بعد از مداخله از نظر درد با استفاده ازVAS بررسی شدند.
در گروه آروماتراپی ماساژ، بیماران در یک اتاق آرام و در یک زمان ثابت روزانه به مدت 20 دقیقه با ترکیب آروماتراپی ماساژ لاواند 3 درصد در حالت نشسته روی صندلی زانوهای خود را ماساژ دادند. بر اساس نتایج این بررسی، شدت درد بیماران گروه آروماتراپی ماساژ با اسانس لاواند 3 درصد بلافاصله و 1 هفته بعد از شروع مداخله در مقایسه با شروع مطالعه و گروه کنترل بطور قابل توجهی متفاوت بود (p<0.001). با اینحال 4 هفته بعد از مداخله تفاوت معنی داری بین گروهها از نظر VAS مشاهده نشد (p=0.67). محققین نتیجه گرفتند آروماتراپی ماساژ با لاواند در برطرف کردن درد بیماران مبتلا به اوستئوآرتریت زانو موثر است.
درد شایعترین مشکل بیماران همودیالیزی است، بویژه دردهای عضلانی اسکلتی اندام تحتانی که معمولا بطور کامل درمان نمیشود و بر کیفیت زندگی آنان تاثیر سوء دارد. در یک کارآزمایی یکسو بیخبر، 105 بیمار همودیالیزی بطور تصادفی به 3 گروه رزماری، منتول5 درصد و دارونما (پماد وازلین بهداشتی) تقسیم شدند و به مدت سه روز، روزی 3 بار فرآورده در اختیار خود را روی محل درد پاها بکار بردند و شدت درد را 4 ساعت بعد از استفاده صبح و بعداز ظهر گزارش نمودند.
بر اساس نتایج این مطالعه نمره متوسط شدت درد قبل از مداخله در 3 گروه تفاوت معنی داری نداشت (p=0.83). اما بعد از مداخله تفاوت قابل توجهی مشاهده شد (p=0.001) همچنین تفاوت معنی داری در متوسط شدت درد قبل و بعد از استفاده از رزماری و منتول دیده شد (p<0.001) در حالی که در گروه دارونما اینگونه نبود (p=0.21). محققین نتیجه گرفتند استفاده از منتول و رزماری میتواند شدت و فرکانس عود دردهای عضلانی اسکلتی را کاهش دهد و با توجه به نتایج این مطالعه هیچکدام بر دیگری برتری نداشتند.
در مطالعه دیگری اثر ضد درد گياه نعنا که در طب ایرانی از آن به عنوان مسکن ياد شده، به روش صفحه داغ در موش صحرايي نر مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج نشانگر آن بود که نعنا داراي اثر ضد درد است و شدت اثر با افزايش دوز افزايش مييابد (p<0.05). اثرات ضد درد عرق نعنا از دوز 27 mg/kg شروع و در دوز 60 mg/kg به حداکثر رسيد. همچنين اثر ضد درد عرق نعنا نسبت به آسپيرين بيشتر بود.
براي مقايسه اثرات تجويز اسانس رزماری در ادم پنجه پاي موش ناشي از کاراژينان و کوليت ناشي از تري نيتروبنزن سولفونيک اسيد، دو هفته قبل از آزمون موشهاي ICR از طريق يک رژيم غذايي استاندارد آزمايشگاهي اسانس رزماری را در 3 دوز (1250, 2500, 5000 ppm) دريافت نمودند. تغذيه با 5000 ppm اسانس رزماری ابتدا بعد از 2 ساعت وسعت ادم پنجه پا را افزايش داد اما بعد از 24 ساعت وسعت ادم را کاهش داد.
در in vitro اکالیپتوس در غلظت 37 µM/lit سنتز پروستاگلاندین را مهار میکند. در مدلهای حیوانی اثرات ضدالتهابی و ضددرد اکالیپتوس نشان داده شده است. در بیماران مبتلا به درماتیت توام با خشکی و ترشح، اثر ضد التهابی اکالیپتوس نشان داده شده است که به احتمال زیاد به علت مهار مارکرهای التهابی مانند TNF-alpha، آنزیمهای COX، 5-لیپواکسیژناز و لکوترینهای دیگر میباشد و میتوان از آن به عنوان جایگزین استروئیدهای موضعی استفاده کرد.